“Denk je dat mensen echt kunnen veranderen?” Die vraag kreeg ik laatst. Ik moest er even over nadenken. Ja, ik geloof dat mensen kunnen veranderen, maar alleen als er begrip is van hoe projectie werkt. Want het begint allemaal met het herkennen van je eigen projecties. Dat is de basis van al je inzichten en de eerste stap naar langdurige verandering.
Wat is projectie?
Het lijkt een simpel concept: de hele wereld is jouw projectie want je kijkt door jouw ogen en met jouw overtuigingen. Je ziet alles door jouw persoonlijke bril.
Maar hier stopt het niet. Alles wat je in de buitenwereld ziet, zegt namelijk iets over jou. Het laat zien hoe jij naar de wereld kijkt. Je ziet de wereld niet zoals die is, maar zoals jij bent. De buitenwereld is dus eigenlijk een spiegel waarin je continu jezelf ziet en ervaart.
Waarom we anderen veroordelen
Stel, je hebt in je jeugd vaak van je ouders gehoord dat je altijd rekening moet houden met anderen. Dan kan het zijn dat je een sterke aversie tegen egoïsme hebt ontwikkeld. Je gelooft (onbewust) dat het verkeerd is om je eigen behoeftes voorop te stellen. Omdat ons brein zo is geprogrammeerd dat we ons willen aanpassen aan de groep, leer je gedrag af waarvan jij denkt dat het jou buiten de groep plaatst. Dus zul je er in je leven alles aan doen om niet egoïstisch over te komen.
Maar om tot bloei te komen en om echt jezelf te kunnen zijn, is het misschien juist hard nodig om vaker aan jezelf te denken, je eigen behoeftes voorop te stellen en wat minder rekening te houden met anderen.
Wanneer je in een situatie komt waarin je iemand anders egoïstisch vindt, komt jouw eigen oordeel op egoïsme naar boven. Dit is een perfect moment om je bewust te worden van je projectie en bijbehorende overtuigingen. Je ziet namelijk gedrag waar je jezelf geen ruimte voor geeft. Maar juist dat gedrag wat je zo sterk afkeurt, is precies datgene waar je zelf juist wat meer van mag doen.
Dus in plaats van jezelf te verliezen in irritaties en oordelen, kun je anderen gaan zien als spiegels die jouw (beperkende) overtuigingen zichtbaar maken.
Positieve projectie
Projecties hoeven niet altijd negatief te zijn; ze kunnen ook positief gedrag weerspiegelen. Als je een kwaliteit in iemand bewondert of tegen iemand opkijkt, kan dat betekenen dat je jezelf daar juist in tekort vindt schieten en dat je die eigenschap zelf graag verder zou willen ontwikkelen.
Of het nu positief of negatief is, wanneer je door iemands gedrag geprikkeld wordt, zegt dat altijd iets over jou.
Van oordeel naar groei
We komen in situaties terecht die ons helpen bewust te worden van onze beperkende overtuigingen zodat we deze kunnen veranderen. Als je dit eenmaal begrijpt, verandert alles. Je reageert niet meer op de buitenwereld alsof die los van jou staat. Je gaat kijken hoe de wereld bij jou binnenkomt en waar je triggers liggen. Elk oordeel wordt nu een kans op zelfinzicht en persoonlijke groei.
Onze emoties zijn onmisbaar in dit proces van groei en verandering. Emoties werken namelijk als een navigatiesysteem voor het kiezen van overtuigingen en leiden ons, door alle veranderingen heen, naar een fijner leven.
